AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ: Sahip olunmayan menkul kıymetlerin ödünç alınmak sureti ile satılmasıdır.
ADİ HİSSE SENETLERİ: Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir.
ALACAK DEVİR HIZI: Ticari alacakların kaç kez satışlara dönüştüğünü göstermektedir.
AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT: Her hisse senedi için, her seans öncesinde bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak ayrı bir ağırlıklı ortalama fiyat oluşturulur. Bu fiyat hesaplanırken değişik fiyattan ve miktarlardan gerçekleşen ve fiyatı tescil edilen normal emirler dikkate alınır. Bir fiyatın tescil edilebilmesi için işlemin lot olması ve gerçekleşmiş işlemin özel emir şeklinde olmaması gerekir.
ALTIN VE DİGER KIYMETLİ MADENLER FONU: Portföyününün en az %51`ini altın ve diğer kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır.
ANONİM ŞİRKET: Bir ünvana sahip en az 5 ortakça ana sözlesmesinde yazili konularda faaliyette bulunmak üzere asgari 50,000 YTL (50 mia TL) sermaye ile kurulmuş olan ve esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan sermaye şirketleridir.
ARACI KURUM: Sermaye piyasası araçlarını kendi ya da müşterileri adına alım satım işlemini yapan kurumdur.
Değişik piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanmak sebebiyle yapılan hisse senedi, değerli maden ve evrak işleri de arbitraj kapsamına girer.
AVRUPA PARA BİRİMİ: ECU Sepeti Topluluğa üye on ülkenin paralarının sabit tutarlarının toplamından oluşmaktadır. Bu tutarlar her üyenin ağırlık katsayısına göre belirlenmiştir. Katsayılar ülkenin GSMH`si, Topluluk içindeki ticaret hacmi ve kısa vadeli parasal destekleme sistemi içindeki paylarına göre belirlenmiştir.
AYI PIYASASI: Hisse senedi fiyatlarında düşüş beklentilerinin olduğu piyasalardir.
ADİ HİSSE SENETLERİ: Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir.
ALACAK DEVİR HIZI: Ticari alacakların kaç kez satışlara dönüştüğünü göstermektedir.
AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT: Her hisse senedi için, her seans öncesinde bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak ayrı bir ağırlıklı ortalama fiyat oluşturulur. Bu fiyat hesaplanırken değişik fiyattan ve miktarlardan gerçekleşen ve fiyatı tescil edilen normal emirler dikkate alınır. Bir fiyatın tescil edilebilmesi için işlemin lot olması ve gerçekleşmiş işlemin özel emir şeklinde olmaması gerekir.
ALTIN VE DİGER KIYMETLİ MADENLER FONU: Portföyününün en az %51`ini altın ve diğer kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır.
ANONİM ŞİRKET: Bir ünvana sahip en az 5 ortakça ana sözlesmesinde yazili konularda faaliyette bulunmak üzere asgari 50,000 YTL (50 mia TL) sermaye ile kurulmuş olan ve esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan sermaye şirketleridir.
ARACI KURUM: Sermaye piyasası araçlarını kendi ya da müşterileri adına alım satım işlemini yapan kurumdur.
Değişik piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanmak sebebiyle yapılan hisse senedi, değerli maden ve evrak işleri de arbitraj kapsamına girer.
AVRUPA PARA BİRİMİ: ECU Sepeti Topluluğa üye on ülkenin paralarının sabit tutarlarının toplamından oluşmaktadır. Bu tutarlar her üyenin ağırlık katsayısına göre belirlenmiştir. Katsayılar ülkenin GSMH`si, Topluluk içindeki ticaret hacmi ve kısa vadeli parasal destekleme sistemi içindeki paylarına göre belirlenmiştir.
AYI PIYASASI: Hisse senedi fiyatlarında düşüş beklentilerinin olduğu piyasalardir.
BASİT FAİZ: Belli ve değişmeyen bir sermaye üzerinden belli bir süre için hesaplanan faizdir.
BASİT ORTALAMA: Belirli bir dönem araligindaki kapanış fiyatlarınin toplanarak baz alinan gün sayisina bölünmesi sonucu olusturulan ortalamadir.
BAŞ VE OMUZ FORMASYONLARI: Hisse senetlerinin teknik analizinde kullanılan formasyonlardandır. Bu tip formasyonlar, fiyatların insan omuzu gibi düz bir seyir izlerken birden yükselip (başı oluşturup) tekrar omuz seviyesine dönmesi ile oluşur.
BAYRAK: Hisse senedi borsasında teknik analizde kullanılan grafik şekillerinden biridir. Fiyatlarda görülen uzun bir düşme yada yükselme sonrası fiyatların istikrarlı bir şekilde ve ayni oranlarda önce düşüp sonra yükseldiği grafik şeklini ifade eder.
BAZ FİYAT: Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebilecegi en alt ve en üst fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teskil eden fiyattir. Bir hissenin bir önceki seansdaki Ağırlıklı Ortalama Fiyatinin en yakin fiyat adimina yuvarlanmasi ile hesaplanir.
BEDELLİ SERMAYE ARTTIRIMI: Anonim ortaklikların, artirdikları sermaye karşılığı çikardikları hisse senetlerini ortaklarına belirli bir bedelle nakit karşılığı dagitmalarına denir.
BEDELSİZ SERMAYE ARTIRIMI: Anonim ortaklikların, iç kaynaklarından yaptikları sermaye artırımı karşılığı çikardikları hisse senetlerini bir bedel almaksizin ortaklarına dagitarak gerçekleştirdikleri sermaye artirimlarıdir.
BETA KATSAYISI: Hisse senedinin hareketliliğini gösteren bir katsayıdır. Bir hissenin betası, hisse senedi fiyatındaki yüzdesel değişimin, piyasa endeksindeki yüzdesel değişime bölünmesiyle hesaplanır. çıkan sayınının 1'den büyük ise hissenin hareketliliğinin yüksek olduğu söylenebilir. Ayrıca bu katsayı hissenin borsadaki genel bir düşüş ya da yükseliş trendinde nasıl tepki vereceğini ortaya koyabilir.
BİLEŞİK FAİZ: Herhangi bir sermayeye verilen faize de faiz verilmesidir. Yani belirli bir dönem sonundaki faiz arti ilk sermaye toplamına tekrar faiz işlemi uygulanmasi işlemidir. bileşik faiz ticari bankaların mevduat ve kredi işlemlerine uyguladıkları bir yöntemdir.
BİRİKMİŞ TEMETTÜ: şirketler sermayedarlara her zaman kar payı dağıtmayabilirler. Bu dağıtılmayan karlar bilançoda borçlu bir kalem olarak gösterilerek şirketin birikmiş temettülerini oluştururlar.
BİRİNCİL PİYASA: Hisse senetlerini halka arz eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan doğruya karşılaştıkları piyasadır.
BLUE CHIPS: Borsalarda büyük firmalara ait ve yıllar itibariyle istikrarlı bir seyir izleyen menkul kıymetlere verilen isimdir. Bunlar genelde tanınmış firmaların kağıtlarından oluşur. Yatırımcı gözüyle bunlara güven tamdır. Bundan dolayı da fiyatları nispeten yüksektir.
BLOK SATIŞ: Bir firmanın sermayesinin yüzde 10'undan daha fazla hisse satışını ifade eder.
BOLLINGER BANTLARI: John Bollinger tarafından geliştirilen bu gösterge 20 dönemlik hareketli ortalamanın iki standart sapma üstüne ve altına bantlar çizer.
BOĞA EĞİLİMİ: Borsada iyimser havayı ifade eder. Fiyatları yükseleceği beklentisiyle düşük fiyattan hisse alınıp yüksek fiyattan satma eğiliminin ağırlık kazandığı piyasadır.
BASİT ORTALAMA: Belirli bir dönem araligindaki kapanış fiyatlarınin toplanarak baz alinan gün sayisina bölünmesi sonucu olusturulan ortalamadir.
BAŞ VE OMUZ FORMASYONLARI: Hisse senetlerinin teknik analizinde kullanılan formasyonlardandır. Bu tip formasyonlar, fiyatların insan omuzu gibi düz bir seyir izlerken birden yükselip (başı oluşturup) tekrar omuz seviyesine dönmesi ile oluşur.
BAYRAK: Hisse senedi borsasında teknik analizde kullanılan grafik şekillerinden biridir. Fiyatlarda görülen uzun bir düşme yada yükselme sonrası fiyatların istikrarlı bir şekilde ve ayni oranlarda önce düşüp sonra yükseldiği grafik şeklini ifade eder.
BAZ FİYAT: Bir hisse senedinin bir seans süresince işlem görebilecegi en alt ve en üst fiyat limitlerinin belirlenmesinde esas teskil eden fiyattir. Bir hissenin bir önceki seansdaki Ağırlıklı Ortalama Fiyatinin en yakin fiyat adimina yuvarlanmasi ile hesaplanir.
BEDELLİ SERMAYE ARTTIRIMI: Anonim ortaklikların, artirdikları sermaye karşılığı çikardikları hisse senetlerini ortaklarına belirli bir bedelle nakit karşılığı dagitmalarına denir.
BEDELSİZ SERMAYE ARTIRIMI: Anonim ortaklikların, iç kaynaklarından yaptikları sermaye artırımı karşılığı çikardikları hisse senetlerini bir bedel almaksizin ortaklarına dagitarak gerçekleştirdikleri sermaye artirimlarıdir.
BETA KATSAYISI: Hisse senedinin hareketliliğini gösteren bir katsayıdır. Bir hissenin betası, hisse senedi fiyatındaki yüzdesel değişimin, piyasa endeksindeki yüzdesel değişime bölünmesiyle hesaplanır. çıkan sayınının 1'den büyük ise hissenin hareketliliğinin yüksek olduğu söylenebilir. Ayrıca bu katsayı hissenin borsadaki genel bir düşüş ya da yükseliş trendinde nasıl tepki vereceğini ortaya koyabilir.
BİLEŞİK FAİZ: Herhangi bir sermayeye verilen faize de faiz verilmesidir. Yani belirli bir dönem sonundaki faiz arti ilk sermaye toplamına tekrar faiz işlemi uygulanmasi işlemidir. bileşik faiz ticari bankaların mevduat ve kredi işlemlerine uyguladıkları bir yöntemdir.
BİRİKMİŞ TEMETTÜ: şirketler sermayedarlara her zaman kar payı dağıtmayabilirler. Bu dağıtılmayan karlar bilançoda borçlu bir kalem olarak gösterilerek şirketin birikmiş temettülerini oluştururlar.
BİRİNCİL PİYASA: Hisse senetlerini halka arz eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan doğruya karşılaştıkları piyasadır.
BLUE CHIPS: Borsalarda büyük firmalara ait ve yıllar itibariyle istikrarlı bir seyir izleyen menkul kıymetlere verilen isimdir. Bunlar genelde tanınmış firmaların kağıtlarından oluşur. Yatırımcı gözüyle bunlara güven tamdır. Bundan dolayı da fiyatları nispeten yüksektir.
BLOK SATIŞ: Bir firmanın sermayesinin yüzde 10'undan daha fazla hisse satışını ifade eder.
BOLLINGER BANTLARI: John Bollinger tarafından geliştirilen bu gösterge 20 dönemlik hareketli ortalamanın iki standart sapma üstüne ve altına bantlar çizer.
BOĞA EĞİLİMİ: Borsada iyimser havayı ifade eder. Fiyatları yükseleceği beklentisiyle düşük fiyattan hisse alınıp yüksek fiyattan satma eğiliminin ağırlık kazandığı piyasadır.
BORSA DIŞI PİYASA: Londra ve NewYork borsaları gibi, kabul edilen hisse senedi borsalarınin yetkileri dışında hisse senetleri alim ve satimin yapildigi piyasadir.Türkiye`de de borsa disi piyasa lot alti ve küsuratli işlemlerle sınırlıdir. Bu işlemler IMKB tarafindan 1990`dan itibaren denetim altina almistir.
BORSA EMİRLERİ: Müsteri emirleri, üye temsilcileri tarafindan seans içinde borsa bilgisayar sistemine aktarildiginda borsa emrine dönüsür.
BÖLGESEL PAZAR: Ülkenin çesitli bölgelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli hisse senetlerinin güvenli bir ortamda işlem görmesini saglamak amaciyla kurulmustur. Ayni zamanda Ulusal pazar için geçerli kotasyon sartlarıni saglayamayan şirketler de burada işlem görür.
BROKER: Borsada başkası adına alım satıma ilişkin konuları görüşen, malın mülkiyeti kendışıne ait olmayan ve yaptığı hizmet karşılığı komisyon alan kişilerdir.
BRÜT KAR MARJI: İşletmenin satışlarınin brüt karlılığını göstermektedir.
BORSA EMİRLERİ: Müsteri emirleri, üye temsilcileri tarafindan seans içinde borsa bilgisayar sistemine aktarildiginda borsa emrine dönüsür.
BÖLGESEL PAZAR: Ülkenin çesitli bölgelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli hisse senetlerinin güvenli bir ortamda işlem görmesini saglamak amaciyla kurulmustur. Ayni zamanda Ulusal pazar için geçerli kotasyon sartlarıni saglayamayan şirketler de burada işlem görür.
BROKER: Borsada başkası adına alım satıma ilişkin konuları görüşen, malın mülkiyeti kendışıne ait olmayan ve yaptığı hizmet karşılığı komisyon alan kişilerdir.
BRÜT KAR MARJI: İşletmenin satışlarınin brüt karlılığını göstermektedir.
CARİ ORAN: Firmanın kısa sürede borç ödeme gücünü gösteren orandır. Oranın büyümesi firmanın cari borç ödeme gücünün yükseldiği anlamına gelir.
CARİ FAİZ ORANI: Piyasada fon arz ve talebinin karşılanması sonucu oluşan faiz oranıdır.
ÇARPANLAR YÖNTEMİ: çeşitli fiyat çarpanlara bakılarak yapılan şirket analizidir.
ÇAPRAZ KUR: İki yabancı para biriminin bir başka ülkedeki degerlerini göstermek için kullanılan terimdir.
CCI GÖSTEGESİ: (Commodity Channel Index: Mal Kanal Indeksi)
"CCI" hissenin kapanış fiyatı ile verilen periyod için önceki ağırlıklı
ortalamaları mukayese eder.CCI normal sartlarda + , - 100 arasinda hareket eder. Bazen + 100`ün üzerine çikar ve bu duruma (over-bought) asiri alinmislik denir. Bazen de - 100`ün altina düser ve bu duruma (over-sad) asiri satılmışlık denir. Bu
durumda CCI - 100 çizgisinin üzerine çıktığında "al"komutu ve + 100 çizgisinin altina düstügünde "sat" komutu verir.
ÇIKARILMIŞ SERMAYE: Kayitli sermaye sistemine tabi ortaklikların satışi yapilmis hisse senetlerini temsil eden sermayeleridir.
CARİ FAİZ ORANI: Piyasada fon arz ve talebinin karşılanması sonucu oluşan faiz oranıdır.
ÇARPANLAR YÖNTEMİ: çeşitli fiyat çarpanlara bakılarak yapılan şirket analizidir.
ÇAPRAZ KUR: İki yabancı para biriminin bir başka ülkedeki degerlerini göstermek için kullanılan terimdir.
CCI GÖSTEGESİ: (Commodity Channel Index: Mal Kanal Indeksi)
"CCI" hissenin kapanış fiyatı ile verilen periyod için önceki ağırlıklı
ortalamaları mukayese eder.CCI normal sartlarda + , - 100 arasinda hareket eder. Bazen + 100`ün üzerine çikar ve bu duruma (over-bought) asiri alinmislik denir. Bazen de - 100`ün altina düser ve bu duruma (over-sad) asiri satılmışlık denir. Bu
durumda CCI - 100 çizgisinin üzerine çıktığında "al"komutu ve + 100 çizgisinin altina düstügünde "sat" komutu verir.
ÇIKARILMIŞ SERMAYE: Kayitli sermaye sistemine tabi ortaklikların satışi yapilmis hisse senetlerini temsil eden sermayeleridir.
DEFTER DEĞERİ: Bir isletmenin özsermaye toplaminin pay senedi sayisina bölünmesiyle belirlenir.
DESTEK SEVİYESİ: Fiyatların düserken yogun alimlar ile karşılaştigi ve daha asagiya düşmekte zorlandigi seviyedir.
DEVLET TAHVİLİ: Maliye Bakanligi tarafindan itibari kıymetleri esit ve ibareleri ayni olmak üzere çikartilan borç senetleridir.
